termo-remanent manyetizma ne demek?
Termo-remanent manyetizma (TRM), bir malzemenin yüksek bir sıcaklıktan soğurken, uygulanan bir manyetik alanın etkisiyle kalıcı bir mıknatıslanma kazanması olayıdır. Bu süreç, özellikle jeomanyetizma alanında, Dünya'nın geçmiş manyetik alanının belirlenmesinde kritik bir rol oynar.
TRM'nin Oluşumu:
- Yüksek Sıcaklık: Malzeme yüksek bir sıcaklığa (Curie sıcaklığı veya blocking sıcaklığına yakın) ısıtılır. Bu sıcaklıkta, atomların manyetik momentleri rastgele yönlenir ve malzeme mıknatıslanmamış haldedir.
- Manyetik Alan Uygulanması: Malzeme yüksek sıcaklıktayken bir manyetik alan uygulanır.
- Soğuma: Malzeme, manyetik alan varlığında soğutulur. Sıcaklık düştükçe, atomların manyetik momentleri uygulanan alan yönünde hizalanmaya başlar.
- Kalıcı Mıknatıslanma: Soğuma tamamlandığında, atomların manyetik momentleri büyük ölçüde hizalanmış ve kilitlenmiş olur. Uygulanan manyetik alan kaldırılsa bile, malzeme kalıcı bir mıknatıslanma (TRM) kazanır.
TRM'nin Önemi:
- Paleomanyetizma: TRM, kayaların oluştuğu dönemdeki Dünya'nın manyetik alanının yönü ve şiddeti hakkında bilgi sağlar. Bu bilgiler, kıtaların kayması, deniz tabanı yayılması ve manyetik kutup kaymaları gibi jeolojik süreçlerin anlaşılmasına yardımcı olur. (Paleomanyetizma)
- Arkeomanyetizma: TRM, arkeolojik eserlerin (örneğin, seramikler, tuğlalar) son ısıtıldığı zamandaki manyetik alanın belirlenmesinde kullanılır. Bu bilgiler, arkeolojik buluntuların tarihlendirilmesine yardımcı olabilir. (Arkeomanyetizma)
Faktörler:
- Manyetik Alan Şiddeti: Uygulanan manyetik alanın şiddeti, TRM'nin şiddetini etkiler.
- Soğuma Hızı: Soğuma hızı, TRM'nin stabilitesini etkileyebilir.
- Malzemenin Mineralojisi: Malzemenin içerdiği manyetik minerallerin türü ve miktarı, TRM'nin özelliklerini belirler. Örneğin, manyetit, hematit gibi mineraller TRM taşıyabilir.
Blocking Sıcaklığı:
Blocking sıcaklığı, belirli bir mineral tanesi için, manyetik momentin uygulanan manyetik alan yönünde kilitlendiği sıcaklıktır. Farklı mineral taneleri farklı blocking sıcaklıklarına sahip olabilir. (Blocking%20Sıcaklığı)